Meebuigen of ombuigen
Hoe blijf je relevant én kritisch?
‘Hitler aan zijn woord houden.’ Dat was in de jaren dertig de strategie van praktisch theoloog Alfred Dedo Müller (1890-1972). Terwijl christenen – op een enkeling na – of volledig meegingen in de nationaalsocialistische ideologie of zich in stilzwijgen terugtrokken, koos Müller voor een middenweg.
Hij wilde in gesprek blijven, als theologische stem relevant blijven: meebuigen om ten slotte ten goede te kunnen ombuigen. Juist die zoektocht bracht Müller in nazi-Duitsland tot enkele forse morele misrekeningen, moeten we achteraf constateren. Je kunt zozeer streven naar relevantie dat je niet meer kritisch genoeg kunt zijn.
Wanneer lever je jezelf als kerk, als theoloog of als gelovige uit aan de tijdgeest – bijvoorbeeld een dominante ideologie? Hoe blijf je een kritisch-relevante bijdrage leveren aan het publieke debat? En waar trek je de morele grens: tot hier en niet verder? Dat waren niet alleen relevante vragen in nazi-Duitsland. Dat zijn ze vandaag nog steeds – en niet alleen voor wie onder een dictatuur leeft.
Schinkelshoek presenteert in zijn proefschrift zeven gespreksvragen voor een relevante maar kritische publieke theologie voor vandaag.
